شیرآلات

شیر پروانه ای شیری مناسب برای کنترل مسیر سیال می باشد یعنی می توان شیر رامثلا نیمه یا به مقدار دلخواه دیگری باز کرد. دیسک در این ولو حول محور خود که یک سر آن به استم و سر دیگر آن در نشیمنگاه است، می چرخد. این شیر از لحاظ ظاهر و ساخت به شیر توپی شباهات زیادی دارد و تفاوت آنها را می توان در شکل دیسک هایشان مشاهده کرد. یکی از مزایای این شیر مناسب تر بودن قیمت آن بخاطر وزن کمتر آن نسبت به سایر شیر ها است.

اين شير براي كنترل مناسب نيست و بايد در حالت بسته ويا كاملا باز باشد. ساختمان آن ساده و داراي يك بدنه و يك پلاگ توپي كه در آن سوراخي براي عبور سيال تعبيه شده و يك كلاهك آب بندي مي باشد.پلاگ را به اشكال مختلف مي سازند. و معمولترين آن به صورت مخروط ناقص ساخته شده كه با چرخاندن آن در بدنه سوراخ آن روبروي لوله قرار گرفته و جريان سيال ازآن عبورمي كند . اين نوع شير داراي انواع گوناگوني بوده و ممكن است سه راهه و چهارراهه آنها براي انتخاب مسير جريان وجود داشته باشد. در بعضي از شيرهاي سماوري آب بندي پلاگ با بدنه بوسيله نوعي خمير گرافيت انجام مي گيرداين خميراز سر پلاگ تزريق شده و بوسيله پيچي كه روي آن بسته مي شود خمير بداخل شيارهايي كه روي پلاگ تعبيه شده نفوذ كرده و بصورت فيلمي از خميرها بي بدنه وپلاگ قرار مي گيرد. اين عمل علاوه برآب بندي كردن باعث روان چرخيدن پلاگ شده وازسائيدگي ونيز فساد تدريجي پلاگ و بدنه جلوگيري مي كند.

ساختار شیر کشویی همانند یک سیل گیر می باشد. جریان سیال توسط بالا و پایین رفتن المان کنترلی ولو کنترل می شود. همانند شیرهای توپی، شیرهای کشویی نیز برای کنترل جریان سیال استفاده نمی شوند و معمولا در دو حالت باز و بسته مورد استفاده قرار می گیرند. دلیل آن هم امکان آسیب دیدن المان متحرک هنگام نیمه باز بودن می باشد. در این شیر نیز افت جریان سیال وجود دارد. این شیرها نسبت به سایرین سرعت عملکرد بسیار کمتری دارند، چرا که برای باز و بسته کردن این شیر بایستی دفعات زیادی آن را چرخاند تا آن را از حالت باز به بسته و یا بالعکس تغییر داد.

این شیر اسم کروی را از روی شکل ظاهری بدنه خود که کروی شکل است گرفته و ساختمان داخلی آن طوری است که مایع از نقطه ورود به شیر تا خروج از آن ۱۸۰ درجه تغییر جهت می دهد . ساختمان دریچه و نشیمنگاه آن طوری است که به مجرد برقرار شدن جریان تماس آنها با هم قطع می شود .همچنین باز نبودن کامل شیر کروی موجب فرسودگی ان نمی شود . ولذا از آن می توان برای تنظیم و کنترل جریان استفاده کرد. متناسب بودن تعداد دور دسته شیر با حجم مجرای خروجی مایع کار تنظیم مقدار جریان را با دست آسان می سازد.

نایف گیت ولو یا شیر گیوتینی جهت كار با جريانهاي لجني و سيالاتي كه مقادير زيادي جامد حل شده دارند، استفاده مي‌گردد. به خاطر اينكه مكانيسم كاركرد اين شيرها بطور كلي مستقل از سيال درون آن است. اين شيرها در جاييكه خوردگي مطرح مي‌شود و يا تماس با سيال مشكلاتي براي سيستم بوجود مي‌آورد، استفاده مي‌گردد. اين نوع شيرها براي سرويسهاي باز و بسته كردن و تنطيم و ايجاد جريان نيز بكار مي‌روند. بطوريكه عبور سيال را بين ۱۰ تا ۹۵ درصد فلو جريان تنظيم كند. طراحي ساده اين شيرها باعث افت فشار كمي مي‌شود.

در صنایع نفت ، گاز و پتروشیمی ، مواردی وجود دارد که میباست در خطوط لوله ، سیال مایع ، به هیچ عنوان در جهت عکس جریان خود برنگردد و بعبارتی ، جریان باید یکطرفه باشد.برای تحقق این شرایط ، از ولوهای یکطرفه (Check Valve) استفاده میشود که وظیفه اصلی آنها ، چک کردن جهت جریان در خطوط لوله است . خطوطی که سیال آن همیشه مایع است.فشار سیال عبوری از درون پایپ (لوله ) باعث بازشدن ولو گردیده و هرگونه برگشت سیال باعث بسته شدن ولو خواهد شد.در Check Valve ها دیسکی (ویا در بعضی از مدلها پیستون ) وجود دارد که در بالای بدنه به بدنه قلاب میشود و در هنگامی که سیال با سرعتی مشخص در خط جریان دارد، دیسک باز شده و به سمت بالا حرکت میکند و اگر چنانچه به هر دلیلی جریان مسیرش را ۱۸۰ درجه تغییر دهد دیسک بلافاصله برگشته و مانع عبور سیال میشود و به نوعی سیستم، یکطرفه بودن را عملیاتی میکند.این نوع از ولوها را معمولا در جریانهایی که سرعت آن متوسط به پایین است استفاده میکنند و نکته بسیار مهم در باره نصب این نوع ولوها در خطوط عمودی، اینست که در جریاناتی که جهت آن از پایین به سمت بالاست ، از Check Valve هایی استفاده میشود که دیسک های آن میباست نوسانی باشد تا بر اثر نیروی جاذبه ، بسته شود.